Tình trạng rác thải dọc trên các tuyến đường, bờ sông, ao, hồ… của tỉnh Thừa Thiên Huế luôn là vấn đề nan giải. Do đó, nhằm hạn chế những hậu quả khôn lường mà rác thải để lại đối với môi trường, Thừa Thiên Huế đã có nhiều giải pháp thiết thực, hạn chế ô nhiễm môi trường. Một trong các giải pháp cơ bản để thực hiện chính là giải pháp xã hội hoá thu gom, xử lý rác thải. Áp dụng giải pháp này,  môi trường tại tỉnh Thừa Thiên Huế đã có những cải thiện tích cực, những thay đổi lớn được đóng góp từ  những thay đổi nhỏ, những thay đổi nhỏ là góp phần từ nhiều huyện, nổi bật nhất là huyện Phú Vang.

Xã hội hoá hoạt động bảo vệ môi trường là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, là một giải pháp cơ bản trong bảo vệ môi trường và phát triển bền vững đất nước. Xã hội hoá trong thu gom và quản lý chất thải thường được hiểu là sự thu hút, huy động sự tham gia của các cộng đồng trong xã hội vào các hoạt động thu gom và quản lý chất thải. Sự thu hút, huy động này thể hiện dưới nhiều hình thức hoạt động với nhiều mô hình tổ chức khác nhau. Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước và thấy được tầm quan trọng của việc xã hội hóa trong công tác bảo vệ môi trường, Hội Bảo vệ thiên nhiên và Môi trường Việt Nam đã nghiên cứu, tổng hợp và biên soạn tài liệu nhằm phổ biến kết quả và chia sẻ kinh nghiệm của một số mô hình xã hội hóa trong thu gom và xử lý chất thải rắn sinh hoạt đã mang lại nhiều thành công cho nhiều địa phương trong cả nước.

Việc xã hội hoá thu gom, xử lý rác thải tại huyện Phú Vang (tỉnh Thừa Thiên Huế) bước đầu không chỉ giải quyết vấn đề về ô nhiễm môi trường mà còn thay đổi nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường sống.

Phú Vang là một huyện miền biển thuộc tỉnh Thừa Thiên Huế, quá trình đô thị hoá ở huyện Phú Vang đang diễn ra mạnh mẽ với sự hình thành và phát triển của các khu du lịch, khu dân cư, chợ, làng nghề…Do vậy, tình trạng ô nhiễm môi trường nơi đây ngày càng ở mức báo động.

Được biết, để giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường, thời gian qua huyện Phú Vang đã thực hiện nhiều đề án thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Phần lớn các xã, thị trấn nơi này đều đã có các tổ thu gom, vận chuyển rác thải về nơi xử lý rác của tỉnh. 

Tuy nhiên, công tác thu gom rác thải ở huyện Phú Vang còn mang tính thủ công, xe vận chuyển rác thải sau khi thu gom cũng không phải là những loại xe chuyên dụng, chỉ đơn giản là các xe thô sơ do lực lượng thu gom tự chế nên trong quá trình vận chuyển không tránh khỏi xảy ra rơi vãi trên mặt đường. Vì vậy, tình trạng rác thải ở nơi đây vẫn còn tồn đọng, vẫn chưa xử lý được dứt điểm được vấn đề rác thải nên gây mất vệ sinh và ảnh hưởng đến mỹ quan môi trường.

Từ những hạn chế trên, để nâng cao hiệu quả thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải trên địa bàn huyện Phú Vang, từng bước tiến tới tự chủ, giảm phụ thuộc vào ngân sách của nhà nước, gần đây Ủy ban nhân dân (UBND) huyện Phú Vang đã chỉ đạo cho phòng Tài nguyên và Môi trường tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân nâng cao ý thức, từng bước kêu gọi xã hội hoá, huy động nguồn lực từ cộng đồng, nâng cao công nghệ, thiết bị thu gom rác thải.

Qua lời chia sẻ của ông Nguyễn Văn Thuận – Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Phú Vang cho biết, cùng với chất lượng đời sống của người ngày càng phát triển, huyện luôn nâng cao hiệu quả thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn trên địa bàn. Kêu gọi các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư mua sắm các trang thiết bị để thực hiện tốt công tác thu gom, vận chuyển rác thải về nơi xử lý của tỉnh. Được biết, Công ty TNHH Hằng Trung là doanh nghiệp đầu tiên ở huyện Phú Vang tham gia dự án xử lý rác thải bằng nguồn vốn đầu tư của doanh nghiệp. 

Hiện tại, địa phương đã có đội xe chuyên dụng để thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải thay vì những xe thu gom rác thủ công, tạm bợ so với khoảng thời gian trước. Đội xe chuyên dụng gồm có 5 xe cuốn ép, 8 xe xuồng, 30 xe ô tô tải nhỏ, khoảng 100 xe thu gom rác đẩy tay, cùng với đó là khoảng 500 thùng rác và 70 xuồng đựng rác. Lực lượng thu gom thường xuyên hơn 100 người.

Bước đầu, doanh nghiệp đã đảm bảo thu gom, vận chuyển rác thải cho hầu hết các xã, thị trấn trên địa bàn huyện và 5 phường xã thuộc TP. Huế. Ngoài ra, doanh nghiệp đã ký hợp đồng dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt với các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, tổ chức và các hộ kinh doanh có nhu cầu thu gom và xử lý rác thải trên địa bàn huyện Phú Vang. Trung bình mỗi ngày lượng rác thu gom được là 70 tấn, mỗi tháng gần 2000 tấn rác.

Với các thiết bị hiện đại, tiên tiến và đội ngũ công nhân thu gom chuyên nghiệp, việc thu gom rác thải sẽ trở nên thuận tiện, thu gom dứt điểm rác thải, hạn chế tối đa việc rác thải rơi vãi trên đường. Tình trạng rác thải ven hai bên đường đã được cải thiện, giảm hẳn mùi hôi thối. Chất lượng đời sống của người dân được nâng cao, môi trường sạch đẹp chính là thành công của việc xã hội hoá thu gom, xử lý rác thải tại huyện Phú Vang (tỉnh Thừa Thiên Huế).

Được biết thêm, Phú Vang là huyện đầu tiên ở tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức đấu thầu, đặt hàng dịch vụ công ích để phục vụ tốt cho việc thu gom, vận chuyển rác thải theo Nghị định 32/NĐ-CP ngày 10/04/2019 của Chính phủ. 

Cùng với việc đổi mới công nghệ thu gom rác, huyện Phú Vang thường xuyên tuyên truyền đến người dân việc hạn chế sử dụng bao nilon và duy trì phong trào “Ngày Chủ nhật xanh”, thường xuyên tổ chức chương trình “Hãy làm sạch biển”, mô hình “Mỗi cá nhân – Một cây xanh”, mô hình “Bảo vệ dòng sông quê”… vận động người dân thực hiện việc phân loại rác, xử lý rác thải hữu cơ tại hộ gia đình. Yêu cầu các cơ quan, ban ngành, chủ doanh nghiệp thực hiện đúng quy định về việc vệ sinh môi trường của địa phương, đồng thời điều hành, tổ chức thực hiện thu gom, vận chuyển rác thải theo khung giờ nhất định, tuỳ thuộc vào mật độ dân cư của từng xã, thị trấn…để nâng cao hiệu quả công tác thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải của huyện.

Như vậy, tỉnh Thừa Thiên Huế nói chung và huyện Phú Vang nói riêng đã thành công trong việc áp dụng giải pháp xã hội hoá thu gom, xử lý rác thải tại nơi đây. Thay đổi được nhận thức của người dân về trách nhiệm bảo vệ môi trường. Thời gian tới, tỉnh sẽ thực hiện thêm nhiều phong trào cũng như tổ chức các hoạt động về môi trường nhằm tác động mạnh mẽ hơn vào ý thức của người dân, đóng góp một phần sức lực nhỏ vào công cuộc giảm thiểu lượng rác thải nhựa của Việt Nam và thế giới.